Trong văn
hóa ẩm thực của người Việt Nam có rất nhiều cách chế biến, biểu diễn,
thể hiện khác nhau, có thể khái quát thành 9 đặc trưng dưới đây.
1. Hòa đồng đa dạng
Người
Việt dễ dàng tiếp thu văn hóa ẩm thực của các dân tộc khác, vùng miền
khác để từ đó chế biến thành của mình. Đây cũng là điểm nổi bật của ẩm
thực của nước ta từ Bắc chí Nam.
2. Ít mỡ
Các
món ăn Việt Nam chủ yếu làm từ rau, quả, củ nên ít mỡ, không dùng nhiều
thịt như các nước phương Tây, cũng không dùng nhiều dầu mỡ như món của
người Hoa.

Món ăn Việt Nam thường nhiều chất nhiều vị kết hợp lại với nhau

3. Đậm đà hương vị
Khi
chế biến thức ăn người Việt Nam thường dùng nước mắm để nêm, lại kết
hợp với rất nhiều gia vị khác …nên món ăn rất đậm đà. Mỗi món khác nhau
đều có nước chấm tương ứng phù hợp với hương vị.
4. Tổng hoà nhiều chất, nhiều vị
Các
món ăn Việt Nam thường bao gồm nhiều lọai thực phẩm như thịt, tôm, cua
cùng với các loại rau, đậu, gạo. Ngoài ra còn có sự tổng hợp của nhiều
vị như chua, cay, mặn, ngọt, bùi béo…

Người Việt có thói quen dùng đũa trong khi ăn

5. Ngon và lành
Cụm
từ ngon lành đã gói ghém được tinh thần ăn của người Việt. Ẩm thực Việt
Nam là sự kết hợp giữa các món, các vị lại để tạo nên nét đặc trưng
riêng. Những thực phẩm mát như thịt vịt, ốc thường được chế biến kèm với
các gia vị ấm nóng như gừng, rau răm… Đó là cách cân bằng âm dương rất
thú vị, chỉ có người Việt Nam mới có…
6. Dùng đũa
Gắp
là một nghệ thuật, gắp sao cho khéo, cho chặt đừng để rơi thức ăn…Đôi
đũa Việt có mặt trong mọi bữa cơm gia đình, ngay cả khi quay nướng,
người Việt cũng ít dùng nĩa để xiên thức ăn như người phương Tây.

Tính hiếu khách thể hiện bằng lời mời chào trước mỗi bữa ăn. Trong ảnh TS. Nguyễn Nhã ngồi thứ 3 bên trái, nghệ nhân ẩm thực Dzoãn Cẩm Vân ngồi đầu bên phải.

7. Cộng đồng
Tính
cộng đồng thể hiện rất rõ trong ẩm thực Việt Nam, bao giờ trong bữa cơm
cũng có bát nước mắm chấm chung, hoặc múc riêng ra từng bát nhỏ từ bát
chung ấy.
8. Hiếu khách
Trước
mỗi bữa ăn người Việt thường có thói quen mời. Lời mời thể hiện sự giao
thiệp, tình cảm, hiếu khách, mối quan tâm trân trọng người khác…

Dọn nhiều món cùng lúc trong bữa ăn là nét đặc trưng trong văn hóa ăn uống của người Việt

9. Dọn thành mâm
Người
Việt có thói quen dọn sẵn thành mâm, dọn nhiều món ăn trong một bữa lên
cùng một lúc chứ không như phương Tây ăn món nào mới mang món đó ra.